Chuyện ngai vàng nhà Nguyễn

TNTP Thứ Tư
Ngai vàng là nơi ngự tọa của nhà vua - người nắm quyền lực tối cao của một triều đại phong kiến. Ngày xưa, dù chỉ là đứng từ xa để thoáng nhìn ngôi báu và bóng dáng vua thôi cũng là điều khó như… lên trời vậy! Và hẳn các bạn sẽ rất tò mò về “chiếc ghế quyền lực” này?

Ngày xuân, mời bạn bước lại gần hơn để “diện kiến” chiếc ngai vàng duy nhất còn lại ở Việt Nam đặt tại điện Thái Hòa (Kinh thành Huế). Đây là chứng nhân lịch sử, chứng kiến bao thăng trầm của 13 vị vua triều Nguyễn.

Chiếc ngai vàng uy nghiêm

Sau khi đánh bại nhà Tây Sơn, vua Gia Long lập nên triều Nguyễn vào năm 1802. Kể từ đó, chiếc ngai vàng luôn hiện diện tại điện Thái Hòa trong suốt các đời vua nhà Nguyễn (143 năm). Đây là bảo vật độc bản đã được xếp hạng Bảo vật Quốc gia vào năm 2015.

Hình ảnh điện Thái Hòa lộng lẫy với 80 cột gỗ
lim được sơn thếp và trang trí hình rồng vờn mây,
nơi đặt chiếc ngai “Bảo vật quốc gia”
Hình ảnh điện Thái Hòa lộng lẫy với 80 cột gỗ lim được sơn thếp và trang trí hình rồng vờn mây, nơi đặt chiếc ngai “Bảo vật quốc gia”

Ngai vàng của vua cao 101cm, rộng 72cm, dài 87cm, phần đế dài 118cm, rộng 90cm, cao 20cm, được làm bằng gỗ với những hình ảnh rồng chạm khắc tinh xảo, mang ý nghĩa cầu phúc, cầu thọ, cầu may mắn. Ngai vàng đặt giữa điện Thái Hòa trên bục gỗ ba tầng. Phía trên ngai có bửu tán thếp vàng và pháp lam lộng lẫy. Đây là chiếc ngai do chính tay những người thợ trong kinh thành chuyên làm đồ dùng cho triều đình và hoàng gia thiết kế ra.

Cổng Ngọ Môn là cổng
chính nhưng chỉ mở cửa
trong những dịp đặc biệt:
Vua ra vào Hoàng thành
có đoàn ngự giá, tiếp đón
sứ thần ngoại quốc quan
trọng của Hoàng cung
Cổng Ngọ Môn là cổng chính nhưng chỉ mở cửa trong những dịp đặc biệt: Vua ra vào Hoàng thành có đoàn ngự giá, tiếp đón sứ thần ngoại quốc quan trọng của Hoàng cung

Trong những dịp lễ đăng quang, sinh nhật vua, các buổi thiết triều hay đón tiếp sứ thần, nhà vua ngồi uy nghi trên ngai vàng, bên dưới chỉ có hoàng thân quốc thích và các quan tứ trụ mới được diện kiến. Ngoài sân Đại Triều Nghi, các quan khác có mặt đông đủ và đứng xếp hàng theo cấp bậc và thứ hạng. Tất cả vị trí đều được đánh dấu trên những tấm đá nhỏ đặt hai bên sân. Quan văn bên trái, quan võ bên phải.

Những giai thoại kỳ bí

Trong các đời vua: Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị và Tự Đức, Triều nhà Nguyễn duy trì ổn định 56 năm. Đến năm 1858, thực dân Pháp đô hộ nước ta, cũng là khoảng thời gian tranh giành ngôi vua khốc liệt, thế nhưng ngai vàng vẫn không hề bị dịch chuyển.

Bửu tán trang trí 9 con rồng được thếp vàng
rực rỡ, nhưng không phải vàng thật
Bửu tán trang trí 9 con rồng được thếp vàng rực rỡ, nhưng không phải vàng thật

Chuyện 4 tháng thay 3 vua là giai đoạn đen tối của nhà Nguyễn. Đời vua Tự Đức không có con nối dõi đã nhận 3 người cháu làm con nuôi. Khi vua cha băng hà, vua Dục Đức được chọn để truyền ngôi. Ông đã yêu cầu quan đại thần bỏ đi những lời vua cha đánh giá không tốt về mình trong Di chiếu tại lễ đăng quang. Chỉ được 3 ngày, hai đại thần phụ chính là Nguyễn Văn Tường, Tôn Thất Thuyết đề nghị phế truất và đưa Hiệp Hòa lên làm vua. Tương truyền rằng, trong lễ đăng quang có con quạ đen đậu trên cây trước điện Thái Hòa, kêu lên 4 tiếng. Thật lạ, 4 tháng sau, vua Hiệp Hòa bị xử tử vì duyệt tờ biểu trừ khử hai quan quyền thần Tôn Thất Thuyết và Nguyễn Văn Tường. Hoàng tử Ưng Đăng kế thừa ngôi báu năm 15 tuổi, lấy hiệu là Kiến Phúc. Tuy ở ngôi chí tôn nhưng vua Kiến Phúc luôn lo âu khi ngồi trên ngai vàng đã khiến nhà vua hay đau ốm và mất sau 8 tháng lên ngôi. Cuộc tranh giành quyền lực này kết thúc khi vua Hàm Nghi lên ngôi vào năm 1884.

Điện Thái Hòa (Đại nội) bề thế và tráng lệ,
có diện tích 1.360m² trên nền cao 1m
Điện Thái Hòa (Đại nội) bề thế và tráng lệ, có diện tích 1.360m² trên nền cao 1m

Ngôi báu thiêng liêng

Với người dân Huế, ngay cả khi đã chấm dứt chế độ phong kiến cũng không bao giờ tùy tiện chạm vào bảo vật của Hoàng cung, tự ý ngồi lên ngai vàng hay dịch chuyển ngai đi chỗ khác, bởi họ coi như vậy là phạm thượng, thất lễ. Các cô chú ở Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế kể rằng, trước đây có đoàn làm phim về vua Thành Thái. Trong phim có cảnh quay nhà vua ngồi trên ngai phải thực hiện ở điện Thái Hòa. Trước khi bấm máy, người diễn viên đóng vai vua đã quỳ lạy chiếc ngai rất thành kính rồi mới dám bước lên thực hiện vai diễn…

Chiếc ngai vàng “phiên bản mới”
này thì ai cũng có thể ngự đấy!
Chiếc ngai vàng “phiên bản mới” này thì ai cũng có thể ngự đấy!

Còn bây giờ, các bạn không phải lăn tăn điều đó nữa bởi Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế đã phục chế một số ngai vàng đặt ở Đại nội, Lăng vua Tự Đức phục vụ khách du lịch mặc áo hoàng bào chụp ảnh kỷ niệm. Các bạn có muốn thử một lần bước vào hoàng gia không? Nào, xin mời bạn đến với Cố đô Huế nhé!

 

Đọc báo điện tử Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng nhanh chóng, thuận tiện và an toàn hơn trên các thiết bị di động với Ứng dụng TNTP&NĐ Online

Tải ngay ứng dụng TNTP&NĐ Online TẠI ĐÂY

Bạn đang đọc bài viết Chuyện ngai vàng nhà Nguyễn tại chuyên mục Khám Phá của Báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng. Mọi thông tin góp ý và chia sẻ, xin vui lòng gửi về hòm thư banbientap@thieunien.vn.

Bài liên quan

Kiệt tác từ cát

Từ những ngày thơ ấu, cô Janel Hawkins (người Mỹ) đã tìm thấy niềm đam mê bất tận với cát.

Bài Khám Phá khác

Lõi Trái Đất đang biến dạng: Phát hiện chấn động sau 20 năm

Một nghiên cứu mới công bố trên Nature Geoscience ngày 10/2 đã tìm ra bằng chứng đầu tiên cho thấy hình dạng của lõi trong Trái Đất đã thay đổi trong suốt hai thập kỷ qua. Đây là phát hiện tiếp nối sau tuyên bố gây chấn động rằng lõi Trái Đất gần đây đã đảo ngược hướng quay.

Siêu sức mạnh của loài kiến: Những "vận động viên cử tạ tí hon"!

Khi nói đến sức mạnh, chúng ta thường nghĩ đến những chú voi to lớn hay những con sư tử đầy cơ bắp. Nhưng bạn có biết rằng những chú kiến bé nhỏ lại sở hữu khả năng siêu phàm, có thể nâng vật nặng gấp 50 lần trọng lượng cơ thể? Điều này chẳng khác nào một bạn nhỏ nặng 30kg có thể nhấc bổng chiếc ô tô đấy! Vậy điều gì làm nên sức mạnh phi thường của loài kiến?

Vật Làng Sình vào hội

Ngày mồng 10 tháng Giêng hằng năm, người dân Huế lại nô nức đến với Làng Sình để tham gia và theo dõi hội vật truyền thống của người dân địa phương.

Thiên thạch 2024 YR4 có thể va chạm Trái Đất vào năm 2032

Các cơ quan vũ trụ quốc tế đang theo dõi sát sao tiểu hành tinh 2024 YR4, khi xác suất nó va chạm với Trái Đất vào ngày 22/12/2032 lên tới 1,3%. Đây được xem là một trong những nguy cơ cao nhất từng ghi nhận đối với một tiểu hành tinh có kích thước đáng kể.