Tối 6/3/2025, tại chân tượng đài Nữ tướng Lê Chân (Hải Phòng), chương trình nghệ thuật Ca trù - Hát dân ca với chủ đề "Liệt nữ Lê Chân" đã diễn ra trang trọng và đầy xúc động. Đây là hoạt động nằm trong chuỗi sự kiện chào mừng Lễ hội truyền thống Nữ tướng Lê Chân năm 2025 do quận Lê Chân (Hải Phòng) phối hợp với Trung tâm Văn hóa Thông tin và Thể thao quận, trường Tiểu học Nguyễn Văn Tố, Câu lạc bộ Ca trù xứ Đông, Câu lạc bộ Ca trù An Biên, Câu lạc bộ Ca trù Lỗ Khê (Hà Nội), Câu lạc bộ Ca trù Đông Môn (Thủy Nguyên, Hải Phòng) tổ chức. Chương trình được Trung tâm báo chí và truyền thông thành phố Hải Phòng phát sóng trực tiếp và một số đài địa phương tiếp sóng.
Trong dòng chảy nghìn năm của lịch sử, Nữ tướng Lê Chân là biểu tượng kiên trung, người đã dâng trọn tuổi xuân cho đất nước, để lại cho Hải Phòng một vùng đất trù phú, cho nước Việt một tượng đài bất khuất muôn đời ngưỡng vọng. Để tái hiện hình ảnh người nữ anh hùng ấy, chương trình đã mang đến những tiết mục nghệ thuật đặc sắc, kết nối âm nhạc dân gian với truyền thống lịch sử hào hùng của dân tộc.
Mở đầu chương trình là màn hát thờ với 6/14 thể cách của Canh hát thờ cửa đình trong ca trù, do các Nghệ nhân ưu tú (NNƯT) Thu Hằng, Tô Văn Tuyến, Văn Thái, Hoàng Vương cùng tốp múa dâng hầu Đức Thánh Mẫu thể hiện. Những giai điệu thiêng liêng của thể cách Giáo hương, Hát múa dâng hương đã tạo nên không gian thành kính, linh thiêng, tôn vinh công đức nữ tướng quốc Lê Chân.
Tiết mục "Liệt nữ Lê Chân" (thể cách Hát nói) do NNƯT Thu Hằng, Ca nương Nguyễn Thị Thắm, NNƯT Nguyễn Văn Tuyến cùng tốp múa Hoa Thủy Tiên trình bày đã khắc họa hình tượng người nữ tướng tài ba, khí phách hiên ngang.
Ca trù, một loại hình nghệ thuật thính phòng mang đậm tính bác học, từng được diễn xướng trong cung đình, là thú thưởng thức nghệ thuật tao nhã của giới quý tộc và trí thức từ thế kỷ XI. Trải qua bao biến cố lịch sử, ca trù từng đứng trước nguy cơ mai một, nhưng nhờ nỗ lực bảo tồn, nghệ thuật này vẫn vững vàng khẳng định sức sống mạnh mẽ sau 16 năm được UNESCO công nhận là Di sản cần bảo vệ khẩn cấp.
Nhà giáo, ca nương Nguyễn Thị Thắm - Hiệu trưởng trường Tiểu học Nguyễn Văn Tố chia sẻ: “Với mong muốn gìn giữ và phát huy những giá trị tinh hoa của nghệ thuật dân gian, tôi cùng các thầy cô giáo nhà trường đã đưa ca trù vào giảng dạy, truyền cảm hứng cho học sinh tiếp cận di sản cha ông. Nhờ đó, lớp trẻ không chỉ hiểu về ca trù mà còn góp phần gìn giữ, phát triển loại hình nghệ thuật này. Đồng thời đưa ca trù vào trường học giúp học sinh phát triển toàn diện hơn, có tâm hồn phong phú, yêu giá trị cuộc sống, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường”.
Tiết mục "Sinh con ra cho con đi học chữ" do em Minh Dương và tốp ca múa CLB Ca trù An Biên biểu diễn. Với giọng ca trong trẻo, luyến láy tinh tế, kết hợp cùng phần múa minh họa uyển chuyển, Minh Dương đã mang đến một màn trình diễn đầy cảm xúc, thể hiện sự tiếp nối di sản một cách sống động. Tiết mục không chỉ khơi dậy niềm tự hào dân tộc mà còn minh chứng cho sự lan tỏa mạnh mẽ của nghệ thuật ca trù trong thế hệ trẻ hôm nay.
Các tiết mục "Dồn đại thạch" (biểu diễn bởi NNƯT Thu Hằng, NNƯT Nguyễn Văn Tuyến và tốp múa CLB Ca trù xứ Đông), "Hoa phong lan" (thể cách Hát nói ngả văn chầu, do CLB Ca trù xứ Đông, CLB Ca trù An Biên thể hiện) cũng để lại những ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả.
Khép lại chương trình là phần Hát hội sôi động, tràn đầy hứng khởi với những ca khúc rộn ràng: "Lời ru Âu Lạc" do "ca sĩ nhí triển vọng" Lại Trọng Nhất và học sinh trường Tiểu học Nguyễn Văn Tố thể hiện; "Hải Phòng đất cảng tôi yêu", "Khúc ca ngày hội" do Thúy Là và CLB Ca trù An Biên trình bày. Trong đó, màn trình diễn của Lại Trọng Nhất đã thực sự tỏa sáng, chinh phục khán giả bằng giọng hát truyền cảm và phong thái tự tin, cuốn hút. Những tràng pháo tay không ngớt, tiếng reo hò cổ vũ đã minh chứng cho sự thăng hoa của cậu bé trên sân khấu, khép lại chương trình trong không khí rộn ràng và đầy cảm xúc.
Với trách nhiệm bảo tồn và phát triển Di sản Văn hóa dân tộc, các thầy cô giáo của trường Tiểu học Nguyễn Văn Tố, CLB Ca trù An Biên… không chỉ giảng dạy Ca trù, hát chèo, hát văn mà còn sáng tác lời mới dựa trên các làn điệu cổ, đưa hơi thở hiện đại vào nghệ thuật truyền thống, góp phần gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc Việt Nam.
