Tự tay khoác lên mình chiếc áo cờ đỏ sao vàng, các em học sinh rạng rỡ như những “chiến sĩ nhỏ tuổi”, háo hức lên đường về thăm di tích lịch sử Đá Lố - Cầu Ngói, nơi từng ghi dấu chiến công lẫy lừng cách đây 75 năm.
Con đường nhỏ dẫn lên khu tưởng niệm rộn ràng bước chân và tiếng nói cười trong trẻo của các em. Dưới nắng hè rực rỡ, 20 bạn học sinh các khối lớp 3, 4, 5 và những em sắp lên lớp 6 đi bên thầy cô, mang theo những bông hoa tươi thắm – tấm lòng thơm thảo của thế hệ hôm nay, kính dâng lên những người anh hùng đã hiến trọn tuổi xuân cho Tổ quốc.
Tại sân tưởng niệm, trong không gian tĩnh lặng, tiếng chào cờ vang trang nghiêm, ngân từ tâm hồn tuổi nhỏ đầy tự hào. Lá cờ đỏ bay trước ngực qua tấm áo như thầm nhắn gửi lời biết ơn. Những ánh mắt thơ ngây dõi theo tấm bia khắc tên người chỉ huy huyền thoại - Thiếu tướng Hà Vi Tùng, người cùng đồng đội đã viết nên trang sử oanh liệt ngay trên mảnh đất quê hương này.
Theo lời kể của Đại tá Hà Hoài Nam – con trai của cố Thiếu tướng Hà Vi Tùng, vào ngày 15/3/1949, khi còn là Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 360 (tiền thân của Tiểu đoàn Lá Mít anh hùng), Thiếu tướng Hà Vi Tùng đã chỉ huy một trận phục kích xuất sắc tại Đá Lố – Cầu Ngói, tiêu diệt gọn một đại đội lính Pháp và lực lượng địch ở đồn Xuân Phong, Vĩnh Phương (nay là Bắc Nha Trang). Trận đánh ấy không chỉ khiến quân thù khiếp sợ, nhân dân hân hoan, mà còn làm rạng danh mặt trận Nha Trang – Nam Trung Bộ. Ghi nhận chiến công đó, Bác Hồ đã gửi thư khen ngợi.
"Thưa bác, các chú bộ đội ngày xưa có sợ không ạ?" - một cánh tay bé xíu rụt rè giơ lên giữa buổi trò chuyện.
Bác Hà Hoài Nam cười trìu mến: "Có chứ con, nhưng tình yêu Tổ quốc lớn hơn nỗi sợ. Bố bác không phải người Nha Trang, mà từ ngoài Bắc, theo tiếng kêu gọi của Bác Hồ thành chiến sĩ Nam tiến đã vào Nam chiến đấu. Theo bác với theo tinh thần đó. Các chiến sĩ xưa rất anh hùng!”.
Sau buổi kể chuyện, các em đến thăm Nhà tưởng niệm Thiếu tướng Hà Vi Tùng ở thôn Tây, cách di tích không xa. Thay mặt học sinh toàn trường, cô Trần Thị Thu Hà – Hiệu trưởng – đã dâng hoa, thắp hương trước tượng vị tướng tài ba của quê hương Nha Trang.
Đại tá Hà Hoài Nam xúc động: “Thật cảm động khi thấy các cháu nhỏ hôm nay vẫn nhớ đến những người đã nằm xuống. Tình cảm ấy là minh chứng cho sự tiếp nối truyền thống quý báu của dân tộc ta”.
Các bạn còn được xem phim tài liệu, đọc những cuốn sách, bài báo viết về cuộc đời và chiến công của Thiếu tướng Hà Vi Tùng cùng những người lính năm xưa.
Chuyến du khảo tuy ngắn, nhưng đã gieo vào tâm hồn các bạn nhỏ những hạt mầm lớn: lòng biết ơn, niềm tự hào và tinh thần trách nhiệm. Trở về từ chuyến đi, nhiều em đã lặng lẽ ghi lại cảm xúc trong cuốn nhật ký nhỏ mang theo.
Bạn Đỗ Thị Ngọc Tuyết viết: "Em chưa bao giờ tưởng tượng quê hương em lại có một trận đánh oai hùng như vậy. Em muốn học thật giỏi để sau này giúp đất nước như các chú bộ đội năm xưa”.
"Không bảng đen, không phấn trắng, chuyến du khảo ấy chính là bài học lịch sử sống động nhất, nơi trái tim các em được đánh thức bởi quá khứ thiêng liêng. Trong khoảnh khắc ấy, quá khứ và hiện tại như chạm tay nhau - qua ánh mắt long lanh, bàn tay nhỏ bé dâng lên nén hương tưởng niệm, và qua những câu chuyện kể lặng lẽ mà lay động trái tim", thầy Phạm Vũ Thanh An người tổ chức chương trình bày tỏ.
Chiếc áo cờ đỏ sao vàng đã đi cùng các em trong chuyến về nguồn. Nhưng hơn cả, đó là ngọn lửa yêu nước được thắp lên từ trái tim thơ trẻ – những người sẽ viết tiếp hành trình dựng xây đất nước bằng ước mơ, niềm tin và lòng tự hào không bao giờ tắt.
