Hiện nay, người dân có thể tự kiểm tra mình có nhiễm COVID-19 không bằng cách test nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2 qua ngoáy dịch mũi hoặc ngoáy dịch tỵ hầu hoặc test nhanh bằng bước bọt. Tuy nhiên, test nhanh kháng nguyên sử dụng dịch mũi, tỵ hầu vẫn được sử dụng nhiều và phổ biến hơn cả.
Tại Việt Nam tính đến tháng 8/2021 Bộ Y tế đã phê duyệt 16 loại test nhanh kháng nguyên nCoV sử dụng dịch mũi, tỵ hầu; song đến tháng 10 mới chỉ cấp phép một loại kit xét nghiệm nước bọt là Antigen Rapid W-AgS04-B20 do công ty Wuhan (Trung Quốc).
Sở dĩ kit xét nghiệm nước bọt chưa phổ biến vì yêu cầu sử dụng không được uống hoặc ăn ít nhất một giờ trước khi lấy mẫu làm xét nghiệm. Do đó chỉ cần sơ ý, uống nước hoặc ăn trước khi lấy mẫu bọt sẽ dễ dẫn đến sai lệch kết quả xét nghiệm.
Ưu điểm của loạt kit xét nghiệm bằng nước bọt là không gây cảm giác khó chịu như với loại sử dụng dịch mũi, tỵ hầu. Nhưng để cho kết quả xét nghiệm chính xác nhất, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Trước khi lấy mẫu nước bọt xét nghiệm, không uống hoặc ăn ít nhất một giờ, thả lỏng vùng má và xoa nhẹ nhàng trong 15-30 giây với ngón tay.
- Để thu thập nước bọt, hãy lắp bộ thu nước bọt hoặc mở túi thu nước bọt và lấy mẫu nước bọt theo quy trình sau: Đưa ống lấy nước bọt hoặc túi lấy nước bọt lại gần môi, khạc nhẹ trong 3 lần, để nước bọt chảy vào dấy của ống thu hoặc túi thu.
Quy trình thực hiện test nhanh bằng bước bọt về cơ bản khá giống kit test dịch tỵ hầu, chỉ khác là vị trí lấy mẫu và dịch tiết; ngoài ra lấy nước bọt không cho cảm giác khó chịu như khi lấy dịch trong mũi.
Dưới đây là quy trình thực hiện test nhanh bằng bước bọt, áp dụng với bộ kit test nhanh Antigen Rapid W-AgS04-B20 do công ty Wuhan (Trung Quốc) đã được Bộ Y tế cấp phép:
Bước 1: Chuẩn bị lấy mẫu. Đặt ống chiết mẫu có sẵn dung dịch đệm lên giá đỡ, lấy khay thử ra khỏi túi đựng và sử dụng càng nhanh càng tốt trong vòng 1 giờ.
Đặt khay thử lên bề mặt phẳng sạch nằm ngang, lấy que lấy mẫu vô trùng ra khỏi túi và tiến hành thu thập các mẫu xét nghiệm.
Bước 2: Thu thập mẫu: Đưa ống lấy nước bọt lại gần môi, khạc nhẹ trong 3 lần, để nước bọt chảy vào dấy của ống thu. Nhỏ 02 giọt nước bọt vào ống chiết.
Bước 3: Tách chiết mẫu: Lắc mạnh ống chiết để trộn đều nước bọt và dung dịch đệm. Bóp ống chiết ít nhất 10 lần để trộn đều.
Lắp nắp đậy ống chiết mẫu đã xử lý , nhỏ 2-3 giọt vào giếng khay thử.
Bước 4: Đọc kết quả: Bạn nên đọc kết quả sau 15 phút.
Kết quả dương tính có thể xuất hiện trong vòng 15 phút, tuy nhiên, với kết quả âm tính sẽ hiển thị sau 15 phút. Kết quả sau 25 phút không có giá trị.
Trong đó:
Kết quả dương tính: Cả hai vạch C và T cùng hiển thị màu đỏ.
Kết quả âm tính: Nếu chỉ một C xuất hiện
Kết quả không hợp lệ: không có vạch đỏ nào xuất hiện hoặc chỉ có vạch thử (T-line) và không có vạch chứng (C-line).
Hiện nay, trên thị trường đang tràn lan các loại kit test nhanh bằng nước bọt, tuy nhiên, để cho kết quả chính xác nhất, tránh trường hợp tiền mất tật mang, người tiêu dùng nên tìm hiểu kỹ nguồn gốc xuất xứ, loại kit test đã được Bộ Y tế cấp phép hay chưa. Trong trường hợp đã được Bộ Y tế cấp phép, cần đọc kỹ hưỡng dẫn sử dụng, làm đúng theo chỉ dẫn để có kết quả chính xác.
