Sách báo bảo quản cẩn thận đến mấy qua thời gian cũng ngả vàng, nguyên nhân vì sao thì không phải ai cũng biết

Minh Hồng
Do đâu mà sách báo cũ lại chuyển sang màu vàng dù đã được bỏ trong tủ kính, giữ gìn cẩn thận?

Khoảng 100 TCN, giấy lần đầu xuất hiện và được làm từ cây gai dầu ướt, vỏ cây, tre và các sợi thực vật khác.

Đến giữa thế kỷ 15, có 1 sự thay đổi nhỏ đã diễn ra - đó là giấy thường được làm từ vải lanh, giẻ rách, vải bông hoặc các loại sợi thực vật khác. Mãi tới giữa thế kỷ 19 thì giấy mới được làm từ sợi gỗ giống ngày nay.

Sách báo bảo quản cẩn thận đến mấy qua thời gian cũng ngả vàng, nguyên nhân vì sao thì không phải ai cũng biết - Ảnh 1

Giấy được làm từ bột mịn của sợi gỗ nên dễ bị oxy hóa, đặc biệt khi gặp ánh sáng. Trong khi đó, gỗ chủ yếu được tạo thành từ hai chất: lignin và cellulose.

Lignin là một hợp chất quan trọng làm cho cây cứng hơn, chịu được các áp lực bên ngoài tốt hơn và phát triển cao hơn. Tiến sĩ Hou-Min Chang thuộc Đại học NC State tại Raleigh nói rằng: Nếu không có lignin thì cây chỉ có thể cao chưa tới 2m.

Lignin là một màu tối tự nhiên, rất dễ bị oxy hóa. Khi chất này tiếp xúc với oxy, nhất là khi có thêm ánh sáng Mặt trời thì cấu trúc phân tử của lignin thay đổi, dẫn đến sự thay đổi trong cách hấp thụ và phản xạ ánh sáng của hợp chất. Vì thế, những vật có chứa lignin sau khi bị oxy hóa sẽ dần chuyển sang màu nâu vàng.

Trong khi đó, cellulose cũng bị oxy hóa nhưng không mạnh bằng lignin. Đây là một trong những chất hữu cơ phong phú nhất trong tự nhiên giúp cho giấy có màu trắng.

Tuy nhiên, sau khi cellulose bị oxy hóa nhẹ và hấp thụ ánh sáng thì màu trắng mờ dần đi, khiến những trang giấy trở nên tối màu hơn.

Sách báo bảo quản cẩn thận đến mấy qua thời gian cũng ngả vàng, nguyên nhân vì sao thì không phải ai cũng biết - Ảnh 2

Ngày nay, các nhà sản xuất thường dùng công nghệ tẩy trắng để loại bỏ lượng lớn chất lignin có trong giấy nhưng các hóa chất này lại vô tình làm cho cellulose bị oxy hóa nhanh hơn và nhiều hơn.

Để làm chậm quá trình chuyển màu của giấy, người ta sử dụng giấy không chứa axit với một lượng lignin hạn chế cho những văn bản quan trọng. 

Cùng với đó, tại viện bảo tàng, tài liệu lịch sử được cất giữ trong phòng điều khiển nhiệt độ với ánh sáng thấp.

Nếu muốn giữ sách vở của mình luôn trắng sáng, bạn nên để ở nơi mát mẻ, khô ráo và tối, không nên để ở những nơi bị ẩm và hay có ánh sáng trực tiếp từ Mặt trời.

 

Đọc báo điện tử Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng nhanh chóng, thuận tiện và an toàn hơn trên các thiết bị di động với Ứng dụng TNTP&NĐ Online

Tải ngay ứng dụng TNTP&NĐ Online TẠI ĐÂY

Bài liên quan

Bài Vui - Độc - Lạ khác

AI giúp làm rõ những bí ẩn về mặt trời

Một nhóm nhà khoa học vừa phát triển công nghệ AI có thể nâng cấp ảnh chụp cũ của mặt trời, giúp tạo ra hình ảnh rõ nét và đồng nhất hơn từ dữ liệu thu thập trong nhiều thập kỷ.

Tàu Parker lập kỳ tích, bay sát Mặt Trời và sống sót trở về

Tàu thăm dò Parker của NASA tiếp tục tạo dấu mốc lịch sử khi bay cách Mặt Trời chỉ 6,1 triệu km hôm 22/3, đạt tốc độ lên tới 690.000 km/h – ngang bằng kỷ lục từng lập vào dịp Giáng sinh năm ngoái. Đây là lần thứ hai con tàu tiếp cận gần ngôi sao trung tâm của Hệ Mặt Trời và vẫn hoạt động ổn định sau chuyến bay nguy hiểm.