Vừa mới đây, một tia hy vọng đã được thắp lên: Thư viện số miễn phí – một sáng kiến mang tính toàn cầu – đã chính thức đến với các em nhỏ nơi miền núi Điện Biên.
Dưới sự phối hợp của Viện Khoa học và Giáo dục Việt Nam, Quỹ Nhi đồng Liên Hợp quốc (UNICEF) và Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên, chương trình tập huấn “Sử dụng, phát triển nội dung số của Thư viện số miễn phí cho học sinh Việt Nam” đã được tổ chức, đặt nền móng cho việc đưa nguồn học liệu chất lượng cao đến gần hơn với các em học sinh dân tộc thiểu số.
Dự án Thư viện số toàn cầu cung cấp hơn 3.000 đầu sách điện tử hoàn toàn miễn phí, đa dạng về chủ đề, ngôn ngữ và định dạng. Bên cạnh tiếng Việt, học sinh còn có thể tiếp cận tài liệu bằng các ngôn ngữ dân tộc như Mông, Ba Na, Ê Đê, Chăm… và cả ngôn ngữ ký hiệu, đảm bảo rằng không em nhỏ nào bị bỏ lại phía sau trên hành trình học tập.
Đưa thư viện số đến vùng cao không chỉ là việc mang thiết bị công nghệ về trường học, mà là một bước chuyển mình trong tư duy giáo dục: ứng dụng công nghệ để xóa nhòa ranh giới vùng miền, rút ngắn khoảng cách tri thức giữa các vùng miền. Với chiếc điện thoại, máy tính bảng hay máy tính được kết nối mạng, bất kỳ học sinh nào – dù ở thung lũng hay đỉnh núi – cũng có thể tiếp cận những kho tàng tri thức mở.
Đặc biệt, trong giai đoạn đầu, chương trình sẽ tập huấn cho 600 giáo viên cốt cán bậc mầm non và tiểu học tại An Giang, Sóc Trăng, Lào Cai, Điện Biên, Gia Lai và Kon Tum – nơi có đông học sinh dân tộc thiểu số sinh sống. Chính đội ngũ giáo viên này sẽ là những người "truyền lửa", hướng dẫn học sinh sử dụng thư viện số, khơi gợi đam mê đọc sách và học tập chủ động.
Việc đọc được những câu chuyện bằng chính ngôn ngữ mẹ đẻ không chỉ giúp học sinh hiểu sâu hơn nội dung mà còn nuôi dưỡng tình yêu với văn hoá dân tộc. Mỗi cuốn sách trở thành một người bạn, đồng hành cùng các em trên hành trình trưởng thành, vượt lên hoàn cảnh và vươn tới ước mơ.
Tất nhiên, hành trình này còn không ít khó khăn: hạ tầng công nghệ ở vùng cao còn hạn chế, internet chưa ổn định, nhiều nơi vẫn thiếu thiết bị truy cập. Nhưng việc bắt đầu từ giáo viên, từng bước lan tỏa đến học sinh là cách tiếp cận bền vững và thiết thực nhất để mang lại thay đổi lâu dài.
Trong thời đại số, tri thức không còn là đặc quyền của một nhóm người hay khu vực. Thư viện số chính là lời khẳng định cho khát vọng học tập công bằng và nhân văn: mọi đứa trẻ, dù ở bất cứ đâu, đều có quyền được tiếp cận tri thức, được nuôi dưỡng ước mơ và phát triển trọn vẹn tiềm năng của mình.
