Giữa mưa bom lửa đạn, vẫn có một “cánh chim nhỏ” mang theo ngọn lửa của sự thật và lòng yêu nước bay qua chiến trường, góp phần viết nên trang sử báo chí cách mạng Việt Nam. Đó là nhà báo Kim Toàn – người lính cầm bút với một hành trình sống, chiến đấu và sáng tạo đáng khâm phục.
Ngày 15/6, tại Bảo tàng Báo chí Việt Nam, Lễ ra mắt phim và trưng bày chuyên đề “Kim Toàn – Nhà báo, chiến sĩ” chính thức khai mạc, thu hút sự quan tâm của đông đảo nhà báo, bạn trẻ yêu nghề và công chúng. Đây là hoạt động ý nghĩa nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, nhằm tôn vinh một trong những gương mặt tiêu biểu của nền báo chí cách mạng – nhà báo Kim Toàn, người đã sống, viết và chiến đấu giữa tuyến lửa.
Không gian trưng bày giới thiệu gần 300 tài liệu, hình ảnh, hiện vật quý giá cùng bộ phim tài liệu dài 30 phút, tái hiện chân thực hành trình làm báo giữa chiến trường ác liệt.
Phát biểu tại lễ ra mắt phim, nhà báo Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng biên tập Báo Nhân dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh: “Sự kiện giới thiệu bộ phim tài liệu "Kim Toàn - nhà báo, chiến sĩ" là hoạt động nhiều ý nghĩa, tri ân thế hệ nhà báo đi trước, những người đã viết nên trang sử hào hùng của nền báo chí cách mạng nước ta. Hành trình làm báo của ông là bản anh hùng ca không lời, không chỉ của một con người mà của cả một thế hệ làm báo sống, viết và chiến đấu vì lý tưởng độc lập dân tộc và đổi mới đất nước”.
Ông là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ, đặc biệt là các bạn nhỏ yêu nghề viết. Bằng lòng dũng cảm, tinh thần kiên cường và sự tận hiến với nghề, nhà báo Kim Toàn đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử báo chí nước nhà. Câu chuyện về ông không chỉ là ký ức một thời, mà còn là bài học sống động về lòng yêu nước, khát vọng chân lý và sức mạnh của ngòi bút.
Sinh năm 1940 tại một làng nghèo ven biển huyện Kiến Thụy, TP Hải Phòng, nhà báo Kim Toàn với bút danh Cao Kim, bắt đầu công việc làm báo từ năm 1960. Khi cuộc kháng chiến chống Mỹ bước vào giai đoạn ác liệt, ông xung phong vào chiến trường miền Nam, làm phóng viên Báo Giải phóng. Không chỉ tác nghiệp, ông còn chiến đấu, mang trong mình lý tưởng “làm báo để giải phóng đất nước”.
Với chiếc bút, máy ảnh và một balô tài liệu, nhà báo Kim Toàn đã 2 lần vượt Trường Sơn – lần đầu vào năm 1966, lần thứ hai năm 1974 – vượt qua bao hiểm nguy để ghi lại những hình ảnh, câu chuyện chân thật nơi tuyến lửa. Những bài viết như: “Cánh chim nhỏ giữa sào huyệt địch”, “Sài Gòn rực lửa đầu xuân”, “Sau giờ nổ súng” không chỉ truyền lửa cho quân dân mà còn là tư liệu quý về cuộc chiến đấu anh dũng của dân tộc.
Nhà báo Kim Toàn từng bị nhầm là đã hi sinh trong chiến dịch Xuân Mậu Thân 1968, nhưng may mắn sống sót, tiếp tục hành trình báo chí với khát vọng lớn lao. Cùng với việc làm báo, ông còn tổ chức huấn luyện nghiệp vụ cho lực lượng báo chí tại chỗ, góp phần xây dựng Trường báo chí Phân khu miền Nam – nơi đào tạo những cây bút chiến trường cho cuộc kháng chiến.
Sau ngày thống nhất, nhà báo Kim Toàn trở về Hải Phòng, đảm nhiệm vai trò Tổng Biên tập Báo Hải Phòng (1989–2002). Trong thời kỳ đổi mới, ông cùng tập thể báo mạnh dạn cải tiến nội dung, hình thức, đưa tờ báo trở thành một trong những cơ quan báo chí địa phương tiên phong đổi mới. Ông cũng là Chủ tịch Hội Nhà báo thành phố, Ủy viên Thường vụ Hội Nhà báo Việt Nam, đóng góp nhiều sáng kiến cho nghề báo.
Không dừng lại ở đó, trong những năm gần đây, ông tiếp tục ghi lại hành trình của mình qua các tác phẩm “Cánh chim nhỏ giữa sào huyệt địch”, “Viết trong lửa đạn”, “Hai lần vượt Trường Sơn”. Những cuốn sách là kết tinh của trí tuệ, tâm huyết và ký ức một thời chiến đấu.
Chương trình không chỉ là lời tri ân mà còn là nguồn cảm hứng cho các bạn học sinh, sinh viên yêu nghề viết, yêu lịch sử và trân trọng giá trị của hòa bình hôm nay.
