“Tập làm thơ” là chuỗi bài học quen thuộc về kĩ năng viết trong chương trình Ngữ văn bậc THCS. Tất nhiên, làm thơ không phải việc có thể dành cho tất cả mọi người. Vì vậy, hướng dẫn trẻ làm thơ trước hết là dạng bài tập vận dụng những yếu tố hình thức đặc trưng của thể loại (gồm số tiếng, số câu, rồi vần, nhịp, phối thanh) - giống như một cách thực hành để nhớ bài. Sau đấy mới đến tìm tòi cảm xúc, sáng tạo hình ảnh, lựa chọn câu từ,… Tuy thế, sau mỗi giờ học “Tập làm thơ”, cô trò nhiều khi cũng “thu hoạch” được rất nhiều bay bổng.
Xin giới thiệu với bạn đọc chùm thơ 4-5 chữ của các bạn lớp 7A1 trường THCS Nguyễn Tri Phương (Ba Đình, Hà Nội). Giờ học đã bắt đầu bằng bao nhiêu e ngại, “Thơ á? Con không làm được thơ đâu!” hay “Ui thơ con buồn cười lắm!” (mà buồn cười thật, những câu thơ đầu tiên đọc lên cả lớp cười lăn cười bò, nó còn chẳng gọi được là vè hay thơ con cóc). Thế mà đến lúc chuông báo hết giờ vẫn còn có “Cô, cô, thơ thế này được chưa ạ?” với “Con về làm nốt, làm thêm rồi gửi cô nhé!”
Thật ra chưa có nhân tố xuất sắc hay một giọng điệu nào đặc biệt, nhưng những câu chữ hay hay đáng yêu thì nhiều lắm nhé!
Mời bạn cùng đến với một số tác phẩm tiêu biểu đã được... sáng tác vội qua những giờ học!
PHỐ THU
Bên phố xá tấp nập
Thoảng mùi hương dịu dàng
Tia nắng hanh nhảy múa
Như mừng mùa thu sang
Cốm xanh nằm trong lá
Thơm mùi nắng vàng hoe
Chuyện ngày xưa Hà Nội
Bà ngồi kể em nghe.
Tác giả: Dương Minh Tuệ
HOÀNG HÔN TRÊN DÒNG SÔNG
Mặt trời đang dần khuất
Khung trời ửng sắc hồng
Những đám mây dắt díu
Trên bầu trời mênh mông.
Một đàn chim bé tí
Gọi nhau bay về nhà
Chắc chúng đã mệt mỏi
Sau cả ngày hát ca.
Dòng sông êm đềm chảy
Soi bóng từng chú chim
Lúc trưa sông gợn sóng
Mà giờ chỉ lim dim.
Còn trên bờ, chú trâu
Đang thung thăng gặm cỏ
Cậu chủ bảo “Còn lâu
Cứ gặm thoải mái nhé
Còn chưa tới giờ về!”
Tác giả: Vũ Bảo Minh Khuê
BIỂN
Bên bờ cát trắng
Một hàng dừa xanh
Không khí trong lành
Xanh xanh mặt biển
Bầu trời mơ mộng
Tiếng gió xôn xao
Sóng vỗ rì rào
Ánh nắng lấp lánh.
Tác giả: Trần Xuân Hải
QUÊ HƯƠNG
Quê hương làng xanh mát,
Cánh đồng lúa thẳng băng,
Gió thoảng đưa hương lúa,
Hạt vàng rọi ánh trăng.
Cây đa bên bến nước,
Tiếng sao vi vu xa,
Chim hót vang trời biếc,
Nhớ quê lòng thiết tha.
Tác giả: Nguyễn Vân Khánh
BÌNH MINH
Mờ mờ sương sớm
Núi quấn chăn bông
Mặt trời đỏ hồng
Như lòng đỏ trứng
Vụt tiếng chim kêu
Trên nền xanh biếc
Ai thêu cánh én
Trời còn chưa xuân
Nghe...
Suối hát ngân nga
Gió cười khúc khích
Kìa con chim chích
Lích rích trên cành
Lịch kịch, lịch kịch
Này anh kiến lửa
Đi đâu vội thế?
Nghe trên cành khế
Từng chùm sao xanh.
BỒ CÔNG ANH
Đẹp, đẹp chứ
Bồ công anh...
Đồng cỏ xanh
Tiếc lắm đấy
Gió...
Mang em đi
Em đi rồi...
Cỏ buồn lắm...
Em đi đâu?
Lòng tôi sầu
Bồ công anh ơi,
Bồ công anh hỡi...
Tác giả: Vũ Hà Lâm
TRUNG THU NĂM ẤY
Khi đêm rằm trăng sáng
Tiếng vọng ai xóm làng
Rủ nhau đi múa hát
Rước đèn hội trăng vàng.
Đèn ông sao lấp lánh
Đèn cá chép xanh xanh
Bố mẹ bầy quà bánh
Trẻ con đầy xung quanh!
Cây đa rủ xuống nước
Chiếu bóng sáng cung trăng
Ai đi hội trăng rằm
Nhớ cùng vui phá cỗ!
Tác giả: Nguyễn Đức Minh Vũ
QUÊ HƯƠNG
Ôi! Nam Định quê tôi
Có bánh gai nhân đậu
Có bánh nhãn Hải Hậu
Thơm lừng tuổi thơ tôi
Ngọt ngào dòng sữa Mẹ
Ngọt lời ru bên nôi
Ôi! Nam Định quê tôi
Đàn trâu cùng ca hát
Cánh đồng vàng bát ngát
Tiếng sáo diều vi vu
Hát khúc hát mùa thu
Quê mình vào vụ lúa
Tác giả: Trần Thảo Vân
LÁI CA NÔ TRÊN BIỂN
Bọt biển tung trắng xóa
Lóa trắng cả nắng vàng
Vút ca nô trên biển
Cất tiếng hát ca vang
Trời Kì Co rực nắng
Ta bay như trong mơ
Bay vòng qua đảo gió
Như cưỡi trên phi cơ!
HẢI DƯƠNG 4 MÙA NHỚ
Đào phai rộ trên phố
Mưa phùn thoảng bay qua
Không gian thêm mùi Tết
Ta lại muốn về nhà...
Sông Thái Bình rộng lớn
Tấp nập tàu thuyền trôi
Bên bờ đê thẳng cánh
Diều sáo vút lên trời!
Tiếng sáo diều trong trẻo
"Uu, uu" vang bên tai
Níu mùa hè ở lại
Cho kì nghỉ thêm dài
Trung thu nào cũng thế
Được về nhà bà chơi
Nằm ngẩng cổ lên trời
Chơi với ông trăng sáng!
Tiết trời đông se lạnh
Cuộn tròn mình trong chăn
Cầm tách trà ấm nóng
Ngọt ngào bánh đậu xanh...
Hải Dương 4 mùa nhớ
Cả Xuân, Hạ, Thu, Đông
Nhớ bà và nhớ ông
Đi đến đâu cũng nhớ...
Tác giả: Nguyễn Vân Diệp
BẦU TRỜI CỦA MẸ
Mẹ ôm con thật chặt,
Đong đầy những giấc mơ.
Từng lời ru nhè nhẹ,
Nuôi dưỡng hồn trẻ thơ.
Mẹ là bầu trời rộng,
Che chở giữa phong ba.
Tình thương như biển cả,
Mãi trong ta không nhòa.
Tác giả: Nguyễn Ngọc Trâm Anh
XUÂN ĐẾN RỒI
Gió man mát thổi
Khe khẽ như vờn
Cây cối đâm chồi
Trăm hoa đua nở .
Trời se se lạnh
Trong lành sớm mai
Đào nay đã nở
Mai cũng đã đầy .
Chim kêu ríu rít
Trên cành cây xanh
"Buông xuôi lo lắng
Nàng xuân đến rồi !"
Mọi vật bừng tỉnh
Sau kì nghỉ đông
Bao điều ngóng trông
Chào ta phía trước .
Tác giả: Nguyễn Trà My
CÂY MÍT
Tháng ba đã tới
Thấy cây mít già
Mọc mấy bông hoa
Bên cành xúm xít
Sắp được ăn mít
Bỗng cứ vui sao
Lòng dạ nôn nao
Tràn đầy thích thú.
Tác giả: Nguyễn Hoàng Diệp