Tiffany Shaw, nhà vật lý khí hậu tại Đại học Chicago, cho biết: mỗi độ C tăng thêm khiến luồng gió tầng cao tăng tốc khoảng 2%, còn các dòng khí mạnh nhất thậm chí tăng đến 2,5%. Điều này có thể gây nhiễu loạn nghiêm trọng cho ngành hàng không toàn cầu.
Cũng trong năm nay, nhiều nghiên cứu ghi nhận tốc độ tan chảy tuyết ở Bắc bán cầu nhanh hơn dự báo. Ở vùng nhiệt đới, không khí ẩm giữ nhiều hơi nước hơn, khiến các đợt mưa lớn, lũ lụt ở vùng ôn đới xuất hiện thường xuyên và dữ dội hơn.
Những hệ quả không còn dừng ở cảnh báo lý thuyết. Hè 2021, vùng Tây Bắc Thái Bình Dương (Mỹ - Canada) hứng chịu đợt nắng nóng bất thường, nhiệt độ vượt mức lịch sử hơn 5 độ C – một hiện tượng chưa từng được mô hình nào dự báo. Tình trạng thiếu điều hòa khiến hàng trăm người thiệt mạng, đường phố cong vênh, dây điện tan chảy.
Shaw gọi đây là ví dụ điển hình của “thiên nga xám” – những sự kiện có thể dự đoán về mặt vật lý nhưng chưa từng xảy ra. Và chúng đang xuất hiện với tần suất dày đặc, đe dọa các hệ thống hạ tầng chưa được chuẩn bị đầy đủ.
Cùng thời điểm, nhà khoa học khí hậu Jason Smerdon (Đại học Columbia) nhấn mạnh rằng đợt hạn hán kéo dài 23 năm ở Tây Nam nước Mỹ là nghiêm trọng nhất trong 1.200 năm qua. Khoảng 40% mức độ nghiêm trọng của đợt hạn này được xác định là do biến đổi khí hậu do con người gây ra.
Năm 2023, Canada cũng chứng kiến trận cháy rừng lớn nhất lịch sử, thiêu rụi diện tích gấp 2,5 lần kỷ lục trước đó. Dù những năm có lượng mưa ổn định vẫn xuất hiện, song nguy cơ cháy rừng do nắng nóng cực đoan được dự báo sẽ còn tăng.
Dẫu vậy, giới khoa học cho rằng con người vẫn có thể làm chậm lại xu thế nguy hiểm này.
“Chúng ta đều đang sống trong một hệ thống vận hành bằng nhiên liệu hóa thạch. Nếu bạn ở trên một con tàu đang chìm, bạn không nên hỏi liệu có nguy hiểm không – mà phải bắt đầu tát nước ra khỏi tàu”, ông Smerdon nhấn mạnh.
